7.  Seminarium

Przy Katedrze Metod Matematycznych i Statystycznych prowadzone jest cotygodniowe seminarium ze statystyki matematycznej i jej zastosowań. W seminarium tym oprócz pracowników Katedry uczestniczy systematycznie lub od czasu do czasu wielu matematyków i statystyków z poznańskich uczelni i jednostek badawczych. Seminarium ze statystyki matematycznej i jej zastosowań zostało zainicjowane przez docent Reginę Elandt w 1963 roku. Niemal równocześnie, bo 1964, z inicjatywy profesora Władysława Orlicza, zostało uruchomione na kierunku matematyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pierwsze seminarium magisterskie ze statystyki matematycznej. Początkowo kierowane było przez doktora Witolda Kloneckiego. Wkrótce, pierwsi absolwenci matematyki z tego seminarium nawiązali kontakt z Katedrą Statystyki Matematycznej WyĹźszej Szkoły Rolniczej. W ten sposób rozpoczęto współpracę, która trwa do dziś. Celem spotkań było samokształcenie pracowników tych Uczelni. Seminarium rozwijało się przy wsparciu wielu profesorów poznańskich. W początkowym okresie kierownictwo objęli profesorowie Barbacki i Orlicz. Seminarium cieszyło się poparciem Instytutu Matematyki UAM, którego kierownikiem był od 1969 roku profesor Andrzej Alexiewicz. Dzięki tej współpracy, seminarium rozwijało się i nabierało charakteru środowiskowego, stało się równieĹź miejscem wymiany poglądów dla osób związanych ze statystyką, a pracujących w róĹźnych instytucjach. Przyjazna atmosfera sprzyjała kształceniu kadry i rozwojowi badań.

Obok kierunków badań tradycyjnie związanych ze szkołą profesora Stefana Barbackiego: badań nad doświadczeniami wieloczynnikowymi, wielokrotnymi i wieloletnimi, zapoczątkowany został nowy kierunek badań, który był związany z wielowymiarową analizą statystyczną. Rozwijane metody wielowymiarowe spotykały się z rosnącym zainteresowaniem naukowców: biologów, a takĹźe techników i lingwistów. Metody te stosowano w doświadczalnictwie rolniczym, fonetyce, geografii, ochronie roślin, antropologii, w sterowaniu produkcją w przemyśle spoĹźywczym, technologii drewna, naukach leśnych, fonetyce, gleboznawstwie oraz inĹźynierii i budownictwie wodnym.

W latach 1971-72 pierwsze sześć osób z grona uczestników seminarium otrzymało stopień doktora. Jako pierwszy, Mirosław Krzyśko z UAM obronił pracę pt. O praktycznym stosowaniu metod analizy wielu zmiennych w zagadnieniach identyfikacji, na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UAM w grudniu 1971 roku. W lutym 1972 Janina Świetlicka-Grala obroniła pracę pt. Praktyczne zastosowanie wielozmiennej analizy wariancji do doświadczeń z powtarzanymi pomiarami. W czerwcu nastąpiły dwie kolejne obrony: Urszula Kosiel z IPPT PAN obroniła pracę pt. Analiza statystyczna cech indywidualnych głosu w średnim widmie mowy oraz Mirosława Sitek z UAM obroniła pracę pt. O wyborze podzbioru najlepszych populacji normalnych. Z kolei we wrześniu odbyła się obrona rozprawy Zygmunta Kaczmarka z ZGR PAN zatytułowanej "Analiza wyników doświadczenia metodami wieloimiennymi", a w listopadzie obrona pracy Bronisława Ceranki pt. Układy doświadczalne o blokach niekompletnych. Teoria i zastosowanie. Tematy wielu referatów wygłaszanych podczas seminarium są ściśle związane z badaniami prowadzonymi przez pracowników zaprzyjaĹşnionych uczelni, dotyczą ich prac doktorskich i habilitacyjnych.

Od lat sześćdziesiątych Seminarium kontynuuje nieprzerwanie swoją działalność referatową i dyskusyjną. Uczestnicy seminarium mogą poszczycić się niezwykle duĹźym dorobkiem naukowym. Ich prace znajdujemy we wszystkich wiodących w świecie czasopismach ze statystyki matematycznej i biometrii. Naukowcy poznańscy skupieni wokół środowiskowego seminarium ze statystyki matematycznej i jej zastosowań swoją działalnością wykraczają poza Poznań, prowadząc owocną współpracę z innymi ośrodkami, równieĹź zagranicznymi, zajmują eksponowane stanowiska we władzach polskich uczelni. Szczególnie bliska współpraca została nawiązana z UAM, z Instytutem Genetyki Roślin PAN i z Centralnym Ośrodkiem Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. Często w seminarium biorą udział goście z zagranicy przedstawiając najnowsze wyniki swoich badań prowadzonych wspólnie z uczestnikami seminarium.

Prawie 60 lat Seminarium jest forum wymiany myśli między statystykami i biometrykami poznańskimi. Wszystkich, którzy chcieliby podzielić się swoimi przemyśleniami, serdecznie zapraszamy do prezentacji wyników badań: tradycyjnie w kaĹźdy piątek o godz. 9:00.

Ĺšródła

1. Caliński T. (1995): Statystyka matematyczna i biometria w Ośrodku Poznańskim. Sesja Naukowa z okazji 75 rocznicy powstania Uniwersytetu w Poznaniu pod redakcją Zbigniewa Palki, Wydawnictwo Naukowe UAM
2. Dziesięciolecie Zakładu Metod Matematycznych i Statystycznych 1971-1981, P-ń 1981

Opracowanie: M. Graczyk, J. Krzyszkowska